زیست شناسی پایه‌ی دهم خیلی سبز، توسط آقایان ابوذر نصری، کمیل نصری و حسن محمد نشتایی با همکاری گروه آموزشی ماز، نوشته شده است.
در این کتاب یک جلدی، آموزش، تست و پاسخنامه در کنار هم ارائه شده است. زیست شناسی دهم خیلی سبز، در دسته‌ی کتاب‌های آموزشی قرار گرفته و مناسب استفاده در طول سال تحصیلی می‌باشد.
به خاطر داشته باشید که با توجه به تغییرات زیاد کتاب درسی زیست شناسی دهم، باید در تهیه‌ی منابع پایه دهم، دقت داشته باشید که منبع انتخابی، مطابق با منابع سال کنکور شما باشد. کتاب حاضر،آخرین ویرایش موجود و چاپ سال 1401 می‌باشد و مناسب استفاده در کنکور تجربی 1401، 1402 و 1403 است.
درسنامه‌ی خیلی سبز چه مدل آموزشی دارد؟
با وجود صفحه‌آرایی و رنگ‌بندی مناسب درسنامه‌ی حجیم زیست شناسی دهم خیلی سبز، فونت استفاده شده برای نوشتن متن آن ریز است و متن در هر صفحه، متراکم است؛ موردی که مطالعه‌ی درسنامه را به ویژه در زمان هایلایت کردن، سخت و آزار دهنده می‌کند. به علاوه، تصاویر استفاده شده هم گاهی از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند.
توضیحات درسنامه، کامل، جامع، با بیانی مفهومی و قابل درک بیان شده است. سعی شده که در آن، مفاهیم و نکات کتاب درسی به طور کامل و البته گاهی طولانی‌تر از حد نیاز، با بیانی صمیمی توضیح داده شود. در واقع هدف درسنامه، آموزش مفاهیم و پرهیز از حفظ کردن صرف نکات است.
تصاویر و نکات کنکوری متن کتاب درسی هم در ضمن درسنامه به خوبی بررسی شده‌اند و نکات ترکیبی با پایه‌های یازدهم و دوازدهم هم کنار مطالب دهم ارائه شده است؛ ویژگی‌ای که نکته‌ای مثبت از جهت جمع‌بندی مطالب و مطالعه‌ی ترکیبی زیست‌شناسی است.
در این درسنامه، خلاصه نکات و دسته‌بندی مطالب در جداول و نمودارها ارائه شده است و جمع‌بندی‌ای از نکات کنکوری یکجا صورت گرفته است که از ویژگی‌های مثبت کتاب محسوب می‌شود.
از نکات منفی این درسنامه، می‌توان به این مورد اشاره کرد که گاهی اوقات، سلیقه و برداشت شخصی نویسندگان به متن کتاب درسی غالب شده است که شاید خیلی خوشایند نباشد. به علاوه، نکات خارج از کتاب درسی زیادی هم در متن درسنامه دیده می‌شود که گاهی مطالعه را طولانی می‌کند و می‌تواند برای مخاطبین کتاب که دانش آموزان دهم (و عموما بدون مطالعات قبلی) هستند، چالش ایجاد کند.
تست‌ها به مانند درسنامه روی مفهوم تاکید داشته‌اند؟
زیست شناسی دهم خیلی سبز، در مجموع حدود 1500 تست دارد. در بین تست‌های تالیفی کتاب، سؤالات سراسری و آزمون‌های قلمچی هم می‌شود. تست‌ها در دو دسته قرار گرفته‌اند:
1. تست‌های آموزشی که به همراه درسنامه و بعد از درسنامه‌ی هر مبحث ارائه شده اند.
2. تست‌های ترکیبی از هر فصل که سوالات اصلی هر فصل را هم تشکیل می‌دهند.
البته چینش این تست‌های ترکیبی در اغلب گفتارها، با ترتیب گفتارها هماهنگ نیست و برای پاسخدهی بهتر به آن‌ها، باید گفتارهای جلوتر رو هم مطالعه کرده باشید.
در کل، در تست‌های این کتاب، در کنار پوشش نکات کتاب درسی و درسنامه، تنوع تستی مطلوبی در سوالات دیده می‌شود. البته، اکثر سوالات این کتاب، مطابق با درسنامه هستند و کمتر سوالی دیده می‌شود که نکات آن در درسنامه پوشش داده نشده باشد.
این روند گاهی از حد فراتر رفته است؛ به عنوان مثال در فصل‌های گیاهی، در تعدادی از سوالات از نکات کتاب درسی هیچ خبری نیست و تنها در صورت وجود تسلط کافی بر درسنامه، قادر به پاسخدهی آن‌ها خواهید بود. در نتیجه برای بهتر پاسخ دادن به سوالات، باید نسبتا به درسنامه‌ها مسلط باشید.
سطح دشواری سوالات آموزشی (که بعد از هرگفتار ارائه شده است)، آسان‌تر از سطح سوالات زیست شناسی کنکورهای اخیر از جمله کنکور 1400 است؛ در واقع بیشتر سوالات جنبه حفظی دارند و کمتر بر مفهومی بودن تست‌ها در این بخش تاکید شده است.
اما سطح دشواری سوالات پایانی هر فصل، بالاتر است و با کنکورهای اخیر، مشابهت بیشتری دارد و تا حدودی سوالات چالش برانگیز هم در این دسته دیده می‌شود. وجود تست‌های ترکیبی با پایه‌های یازدهم و دوازدهم در این بخش، از نقاط مثبت و بسیار کاربردی کتاب محسوب می‌شود.
از جمله نقاط ضعف این کتاب در بخش تست‌ها، عدم وجود تست‌های برگزیده و علامت‌دار نشدن تست‌های مهم‌تر است که مخاطبین بتوانند طبق اولویت‌بندی، برنامه‌ی خود را سازمان‌دهی کنند.
به علاوه، ضعف دیگری که در این بخش به چشم می‌آید، تعداد تست‌های کم برای بعضی از گفتارهای مهم و سوال‌خیز است که گاهی وجود منبعی دیگر برای حل تست بیشتر را لازم می‌کند.
پاسخنامه‌ی خیلی سبز، توضیحات کامل دارد و همه‌ی گزینه‌های سوالات همراه با ذکر دلایل درستی یا نادرستی، بررسی شده است؛ از همین جهت، برای مخاطبین کتاب با هر سطحی از پایه‌ی درسی، قابل درک است.
در این پاسخنامه، به دلیل کامل بودن درسنامه، از ارائه‌ی خلاصه نکات و نمودارهای جمع بندی، پرهیز شده است. ذکر این نکته هم لازم است که به علت تراکم نسبتا بالای متن در پاسخنامه، بهتر بود که نکات مهم و کلیدی سوالات، با رنگ یا علامت خاصی از بقیه‌ی توضیحات متمایز می شدند که این اتفاق رخ نداده است.
نقاط قوت:
1. درسنامه‌های کامل و جامع با آموزشی مفهومی
2. نمودارها و جداول جمع‌بندی درسنامه
3. پوشش نکات و تست‌های ترکیبی
4. پاسخنامه‌ی کاملا تشریحی با توضیحات روان
5. پوشش مطلوب نکات اصلی و پرتکرار
6. وجود سوالات ترکیبی با پایه‌های دیگر
نقاط ضعف:
1. حجم بالای درسنامه (در صورت وجود محدودیت زمانی)
2. متن ریز و متراکم درسنامه و پاسخنامه
3. پوشش کم سوالات کنکوری
4. عدم مشخص کردن تست‌های مهم و برگزیده
5. وجود تست‌هایی در تعدادی از فصل‌ها که صرفا بر اساس نکات درسنامه و نه متن کتاب درسی طرح شده‌اند.
در نهایت آیا این کتاب برای شما انتخاب مناسبی‌ست؟
درسنامه‌ی حجیم اما مفهومی و مناسب یادگیری عمده دانش آموزان، در کنار تست‌های آموزشی که کمتر مفهومی و چالشی هستند و سطح دشواری سوالات که در مجموع، کمی پایین‌تر از سطح سوالات زیست‌شناسی کنکورهای اخیر است، از ویژگی‌هایی هستند که بالاتر به طور مفصل بررسی شدند.
ویژگی‌های درسنامه، آن را برای یادگیری دانش آموزانی که تازه شروع به مطالعه می‌کنند و زمان کافی در اختیار دارند، انتخاب مناسبی می‌کند. در مورد سوالات هم، با توجه به سطح دشواری سوالات که درسطحی پایین‌تر نسبت به کنکورهای 99 و 1400 قرار می‌گیرند، برای استفاده‌ی دانش آموزان با سطح درسی پایین و متوسط (میانگین درصد 20 تا حدود 70 درصد در آزمون‌های آزمایشی) می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.
اگر مطالعات قبلی در زیست شناسی داشتید و این درس نقطه قوت شما محسوب می‌شود و بر مفاهیم و نکات اصلی و پرتکرار تسلط دارید، توجه داشته باشید که درسنامه‌ی مفصل زیست شناسی دهم خیلی سبز، می‌تواند برای شما خسته کننده باشد. در این صورت پیشنهاد می‌کنیم که از منابع دیگری با درسنامه‌ی نکته‌محورتر و تست‌هایی با سطح دشواری بالاتر و همچنین دارای سوالات آزمونی علاوه بر سوالات آموزشی استفاده کنید.
با جمیع توضیحات بالا، در صورت مطالعه‌ی درست طبق اصول مطالعاتی، زیست شناسی دهم خیلی سبز می‌تواند منبعی کمکی برای کسب آمادگی در حد پاسخ دادن به شصت الی هفتاد درصد سوالات دهم در کنکور سراسری باشد.
و منبع مکمل؟
درصورتی که فرصت کافی برای بررسی تست‌های بیشتر و با سطح دشواری بالاتر داشته باشید، کتاب‌های نسل جدید نشرالگو و میکروطبقه بندی گاج از منابع تکمیلی پیشنهادی هستند.
در مقایسه درسنامه‌ها، تفاوتی واضح در آنچه در کتاب ارائه شده است، وجود دارد؛ زیست شناسی دهم خیلی سبز، توضیحات مفهومی و کاملی دارد، تصاویر کتاب درسی و نکات کنکوری بررسی شده‌اند و خلاصه‌ها و جمع‌بندی‌هایی را نیز در قالب جداول و نمودارها ارائه کرده. عملا ساختار آموزشی مطلوبی که نسبتا می‌تواند مانع حفظ کردن صرف متن کتاب درسی بدون توجه به مفهوم آن شود.
البته در همین درسنامه، نکاتی منفی مانند تراکم بالای متن با نوشته‌های ریز و البته گاهی ارائه‌ی نکاتی خارج از کتاب درسی به چشم می‌خورد که می‌تواند مطالعه را کمی دشوار و نیازمند صرف زمان قابل توجه کند.
در مقابل، آن بخش از درسنامه‌ی ارائه شده در کتاب زیست شناسی دهم نشر الگو، نکات و مفاهیم سوال‌خیز کنکور سراسری را پوشش داده، نکات تصاویر، متن و فعالیت‌های کتاب درسی را بررسی کرده و جداول، نمودارها و کادرهایی برای مرور سریع و خلاصه درس قرار داده است؛ اما توضیحات به اندازه زیست شناسی خیلی سبز کامل و مفصل نیستند.
برای جبران این مسئله، کدهای هوشمندی در کتاب ارائه شده است که با اسکن آن‌ها با موبایل خود، به توضیحات تکمیلی دسترسی خواهید داشت و عملا کامل بودن آن ارتقا می‌یابد؛ با این حال، مطالعه از روی صفحات الکترونیکی هم، مشکلات خاص خود را خواهد داشت.
تست‌های خیلی سبز، تعداد و تنوع مطلوبی برای پایه دهم دارند. سطح دشواری سوالات آموزشی نسبتا ساده‌تر از کنکورهای اخیر است، اما سوالات پایانی، چالش و دشواری بالاتری دارند. وجود سوالات ترکیبی از نقاط قوت است که البته با ترتیب گفتارها هماهنگ نیست و ممکن است گاهی نیاز به مطالعه مباحث بعدی برای پاسخدهی به سوال باشد.
خیلی سبز دهم، سوالات منتخب ندارد و در بعضی از گفتارهای مهم، سوالات تستی نسبتا کمی مطرح کرده است که از نقاط ضعف محسوب می‌شوند.
در مقابل، سوالات زیست نشر الگو هم، تنوع و تعداد قابل قبولی دارند و در چند بخش ارائه شده‌اند؛ سوالات آموزشی و مفهومی بعد از هر گفتار، سوالات ATP با دشواری و چالش بیشتر، آزمونک‌های 10 سوالی برای هر گفتار و 3 آزمون جامع در پایان هر فصل.
دشواری سوالات عموما مشابه سوالات کنکورهای اخیر است و تعداد سوالات به ویژه در بخش ATP، دشوارتر هستند و در مجموع ارزیابی‌ها، دشواری تستی بالاتری از زیست خیلی سبز ارائه می‌کند. در کنار تعدادی از سوالات هم کدهای هوشمند تعبیه شده‌اند که نکات و توضیحاتی در رابطه با حل سوال ارائه می‌کنند.
در این کتاب، به مانند خیلی سبز سوالات منتخب متمایز نشده‌اند و البته سوالات ترکیبی هم مشخص نشده‌اند.
پاسخنامه‌ها در هر دو کتاب کامل نوشته شده است. البته در خیلی سبز، به دلیل کامل‌تر بودن درسنامه، عموما به ارائه‌ی توضیحات گزینه‌ها اکتفا شده است. در حالی که در پاسخنامه الگو، نمودارهای درختی و کادرهای نکات و تله‌های تستی ارائه شده است.
اگر باز هم بین این دو کتاب مردد هستید:
اگر با کلاس درس همراهی دارید یا اینکه پیش‌خوانی داشته‌اید، نشر الگو می‌تواند انتخاب بهتری باشد. اما اگر تازه شروع به مطالعه کرده‌اید و می‌خواهید بیشتر متکی بر متن مطالعه شده توسط خودتان به ویژه در درسنامه باشید، حتما خیلی سبز را پیشنهاد می‌کنیم.
4.3
4.3
4.4
4.4
4.4
4.4
4.6
4.5
4.2
4.2
4.4
4.4
4.2
4.5
4.5
4.5
4.2
4.2
4.4
4.4
4.5
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4.6
0
0
0
0
0
4.6
4.6
4.3
4.3
4.3
4.3
4.6
4.6
4.3
4.4
4.4
4.1
4.2
4.3
4.3
4.4
4.7
4.7
4.4
4.4
4.5
0
4.3
4.4
0
4.4
4.3
0
0
0
4.4
4.4
4.5
0
4.3
4.7
4.7
4.6
4.6
4.4
4.5
4.5
0
0
0
4.5
4.5
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4.4
4.4
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4.4
4.3
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
